بررسی بازار فرآوردههای حاصل از گل محمدی ایران در دنیا

 به منظور تعیین نقش صادرات گل محمدی و فرآوردههای جانبی حاصل از آن در اقتصاد ملی و برنامهریزی و ـتگزاری مطلوبتر در این زمینه، آمار رسمی صادرات گلاب، اسانس، مربا و غنچه گلسرخ ایران به کشورهای آسیایی در یـک دوره 6 سـاله (از سال 1379 تا 1384 (مورد بررسی قرار گرفت و سهم هر یک از این بازارها از صادرات محصولات مـذکور طـی دوره مـورد مطالعه مشخص گردید. در طی دوره مورد مطالعه، از ایران به 23 کشور آسیایی گلاب صادر شده که بیش از 55  آن مربوط بـه بازار کشورهای شیخنشین حوزه خلیجفارس بوده است و نیز به 7 کشور اسانس صادر شده که مقدار آن از ابتدای دوره تـا سـال 1382 روند افزایشی داشته، ولی در سال 1382 با نرخ رشد منفی و در سال 1383 با عدم تقاضا از سوی بازارهای هـدف مواجـه گردیده است. همین طور به 4 کشور صادرات مربا و نیز 3 کشور صادرات غنچه گلسرخ صورت گرفته اسـت. صـادرات مربـای گلسرخ در انتهای دوره نسبت به ابتدای آن رشدی معادل 9 برابر داشته است. نوسانهای شدید صادرات در طی دوره بیـانگر ایـن است که این بازارها قابلیت افزایش صادرات را در سایه برنامهریزی و تگزاری بهتر دارند. واژه های کلیدی: اسانس گل محمدی، مربا گل محمدی، گلاب، گل خشک و غنچه، صادرات. تجـارت خـارجی و صـادرات در اقتصـاد کشـورها از اهمیت فزاینده ای برخوردار است و یکی از اهداف اصـلی گل و گیاه ایران در برنامــه هــای اقتصــادی کشــورهای در حــال توســعه محسوب می شود . اهمیت و جایگاه تجـارت خـارجی در رشد و توسعه اقتصادی این کشورها تا ب ه حدی است کـه صاحبنظران  گل و گیاه علم اقتصاد از آن بـ ه عنـوان "موتـور رشـد و توسعه اقتصادی " یـاد مـی کننـد . در حـال حاضـر تـلاش گستردهای در سطح جهان به خصوص از طرف کشورهای در حال توسعه جهت تشـویق شرکتهایشـان بـه صـادرات صورت می پذیرد، زیرا ایـن فعالیـت مهـم، باعـث توسـعه وضــیعت رقــابتی، افــزایش اشــتغال در داخــل و بهبــود درآمدهای ارزی کشور می شود. با توجه به اهمیت وم کاهش وابستگی به درآمـدهای نفتی کشور و همچنین با توجـه بـه تأکیـد برن گل ایران امـه چهـارم توسعه و چشم انداز 20 ساله کشور برای توسعه صـادرات غیر نفتی ضرورت توجه به نقش کشاورزی و منابع طبیعی در ایجاد بستر مناسب جهت توسعه صادرات برجسـته تـر میشود. جایگـــاه گیاهـــان دارویـــی گل و گیاه ایران  در توســـعه اقتصـــادی، زیستمحیطی و اشتغاایی، به حدی اسـت کـه مـی تـوان امـروزه رونـد تعمیـق و احیـاء آن را بـه ویـژه در جهـت بررسی بازار فرآوردههای حاصل از گل محمدی ایران در قاره آسیا افزایش صادرات غیرنفتی ، به عنوان یکـی از شـاخه هـای گـل اصلی توسعه اقتصاد ملی در کشور مد نظر قـرار داد . محمدی با نام علمی .Mill damascena Rosa گل و گیاه ایران  از خـانواده Rosaceace و از جــنس Rosa از جملــه ایــن گی اهــان گلاب و اسانس از محصولات ب اارزش ایـن گیـاه میباشد. از ایران به ب رخـی از کشـورهای جهـان صـادر مـی گـردد . سازگاری مناسب گـل محمـدی بـا آب و هـوای ایـران و مناطق کوهستانی و مرتفع که جزو گیاهان با نیاز آبـی کـم میباشـد موجـب توسـعه گلسـتانها و ایجـاد کارگاههـای وردههـای حاصـل گلابگیری برای تولید و عرضه سایر فرآ در حـال به بازارهـای داخلـی و خـارجی گردیـده اسـت . حاضر گلستانهای گـل محمـدی در 20 اسـتان کشـور بـا وسعت بیش از 10000 هکتار سطح زیر کشت میباشـند

وضعیت صادرات گل محمدی ایران:

. کارگاههای متعدد گلابگیری سنتی و صنعتی گل محمـدی وردههـای جـانبی با ایجاد اشتغال مولد در جهت تولید فر آ این گل بـرای عرضـه بـه بـازار هـای داخلـی و بـ ه ویـژه صادرات به بازارهای جهانی فعالیت دارند. بیشترین سـطح استانهای فارس، کرمان و اصفهان میباشد (کیایی، 1384 .(زیر کشت گل و تولید گـلاب و صـادرات آن مربـوط بـه ایران ب گل و گیاه ایران ه دلیل دارا بودن ماده اولیه مناسب از نظ ر کمیت و کیفیت محصول یکی از بزرگترین تولیدکنندگان گـلاب در جهان میباشد. عطر و گلاب گلسـرخ ایـران بـه علـت شــرایط مناســب آب و هــوا یی، از مرغوبیــت خاصــی برخوردار بوده و از شهرت جهانی برخوردار اسـت . اکثـر ه خلـیج فـارس، انـواع مختلـف کشـورهای عربـی حـوز عرقیات و گلاب مورد است فاده خود را از ایران خریـداری متأسـفانه اکثـر فعالیتهـای مراکـز و کارگاههـای . می کننـ د گلابگیری کشور به صورت سنتی انجـام مـی گیـرد . کمتـر مـواد تولیـد کننـده آ ن ی تولیدکنندهای بـا شـیمی ترکیبهـ ا بــه علــت مشــکلات کیفــی شــامل عــدم آشــنایی دارد. شیمیایی، ویژگیهای بهداشـتی و ی یکنواختی رنگ، ترکیب ها بستهبندی بازار آن دچار نوسان شده است. نمونه ای از یک کارگاه گلابگری سنتی در - شکل 1 کاشان تعداد گون گل و گیاه ایران ههای شناخته شده گل محمدى در کشور 56 گلاب تولید شده از بعضى از گونه ها گونه می باشد. اما به علت بى بو بودن براى دارای بازده بالایی میباشد، . رضائی، 1385( تهیه گلاب و اسانس مناسب نیست ( مواد و روشها جهـت انجـام بررسـیهـا از داده هـای گمـرک ایـران استفاده گردید . آمار و اطلاعـات صـادرات بـرای سـالهای 1379 تـا پایـان 1384 از دفتـر آمـار و خـدمات ماشـینی گمرک ایران اخذ و بعـد از بررسـی آمـار و اطلاعـات 32 گمــرک بازارچــههــای مــرزی، مقــدار اداره گمــرک و 5 محصولات صادره شده از طریق این گمرکات، استخراج و طبق دستهبندیهای زیر گل و گیاه ایران در آمار گمرک ثبت میگردد: بازارهای هدف مشخص گردید . محصـولات صـادر شـده روغنهای اسانسی از جمله روغن هـای اسانسـی سـفت، - 1 کد تعرفه گمرکی 330129( روغنهای اسانسی مطلق ( www.SID.ir فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، جلد 22 ،شماره 4 SID of Archive 375  محلول غلیظ روغنهـا، اسـانس، آبهـای مقطـر خوشـبو و - 2 کـد تعرفـه گمرکـی 330190 (محلولهای آبـی روغنهـای اسانسـی ( وردههای که با پختن مرباها، ژله های میوه، مارمالادها و فر آ - 3 کد تعرفـه گمرکـی 200799) (کـه در ایـن همراه است ( شده است). مطالعه فقط آمار مربا گل و گلسـرخ اسـتخراج و تفکیـک گل خشک، گل بریده، گل خشک طبیعـی، گـل خشـک - 4 صنایع د گل و گیاه ایران ستی، گل سرخ خشک شده، غنچـه گـل سـرخ، کـد تعرفـه انواع گل، گلبـرک خشـک، گیـاه آپارتمـانی ( گمرکی60390) (کـه درایـن مطالعـه فقـط آمـار گلبـرک و تفکیک شده است). خشک، گلسرخ خشک شده و غنچه گلسرخ اسـتخراج بعد از بررسی هر یک از دسته بنـدیهای فـوق، محصـولات شامل: گلاب، اسانس، مربا و غنچه گـل مرتبط با گل محمدی ( محمـدی) از سـایر محصـولات تفکیـک و آمارهـای مربوطـه استخراج گردید و با استفاده از نتایج حاصل از بررسی اطلاعات سری زمانی بازارهای هدف محصـولات گـل محمـدی ایـران مربوط به دور ه زمانی سالهای 1379 تا پایا گل و گیاه ایران ن 1384 ،بـه بررسـی سهم صادراتی ایران از آن بازارهـا و نوسـان ها طـی دوره مـورد اری مطلـوبتر پرداختـه مطالعه به منظور برنامه ریزی و ـتگ ز شده است . وضیعت صادارت گلاب، اسانس، مربا و غنچه گل محمدی به کشورهای مقصد طی دوره مورد مطالعه بـه ترتیـ ب نمودارهای مربوطه آمده است. مورد بررسی قرار گرفته و اعداد و ارقـام موجـود در جـدا ول و نتایج صادرات گلاب صادرات گـلاب ایـران بـه کشـورهای ی نوسان ها جدول 1 آ گل و گیاه ایران سیایی را در طی سالهای مورد مطالعه نشان می دهد. نرخ رشـد 40 درصدی در سال 83 نسبت به 82 کاهش صادرات منفی 22/ ا نشان می دهد ولی در سال 84 با نرخ رشد 28 درصدی روند ر افزیشی در مقدار صادرات گـلاب را نشـان مـی دهـد . در کـل صادرات گلاب در طی دوره مورد مطالعه نسبت به ابتدای دوره روند افزایشی داشته است . علیرغم افـزایش نـرخ رشـد مقـدار صادرات گلاب متاسفانه شاهد نرخ رشد منفی ارزش ر یـالی و گلاب نسبت به سالهای قبل میباشد. دلاری در سال 84 هستیم و این بیانگر کاهش قیمت صـادراتی مقدار ومبلغ دلاری وریالی صادرات گلاب به آسیا از 1379 لغایت 1384 - جدول 1 ارزش دلاری درصد تغییرات هزار ریال) ارزش( تن) سال وزن ( وزن ارزشریالی ارزش دلاری 18819 گل و گیاه ایران 93 3302897 1900 79 8 /49 8 /49 8 /69 2041915 3583561 2065 / 2 80 69 /23 637 /96 59 /08 3455676 26445322 3285 / 4 81 49 /94 55 /18 31 /33 5181653/ 4 41038674 4341 / 8 82 -17 /28 550 /69 -40 /22 4286009 /78 26703767 2579 83 - 7 /27 -86 /75

28 /79 4974275 /35 35364315 3321 / 7 84 www.SID.ir Archive of SID 376

نتایج بررسی بازار گل و گیاه ایران:

بررسی بازار فرآوردههای حاصل از گل محمدی ایران در قاره آسیا صادرات گـلاب در طـی دوره مطالعـه بـه 23 کشـور کشـور بـ ه آسیایی صورت گرفته کـه از ایـن تعـداد بـه 9 ولی با حجم صادرات متفاوت را در سـال صورت مستمر ، 79 به 15 کشور و در سال 80 به 12 کشور و در سـال 81 به 15 کشور و در سال 82 به 14 کشور و در سال 83 بـه 12 کشور و در سـال 84 بـه 14 کشـور صـادرات گـلاب داشته ا یم. بزرگترین بازارهای هدف گلاب ایران در میـان کشـورهای آسـیایی در خلـیج فـارس، بـازار کشـورهای امارت متحده عربی، بحرین، کویت و قطر بود گل و گیاه ایران ه اسـت و بیش از 55 درصد گلاب این کشـورها مت علـق بـه گـلاب ایران میباشد. نتایج مطالعات بیانگر آن است که از 10 کشور عربی و خلیج فارس به هفت کشور به طور مسـتمر در طـی دوره مورد مطالعه صادرات گلاب داشته وهمچنین نـرخ رشـد بـه کشـور لبنـان حـاکی از رونـد کاهشـی -99 و -50 صادرات گلاب ایران در سـالهای اول دوره مـورد مطالعـه بوده است وبا توجه بـه سـطح پـایین مناسـبات اقتصـادی وبازرگانی ایران با کشـور اردن صـادرات گـلاب بـه ایـن کشور مبنا نفوذ ودستیابی به بازارهای آن باشد امید اسـت تجار ایرانی با مطالعه و آگاهی کامل بتواننـد بـه بازارهـای کشورهای حوزه خلیج فارس وعربی که سهم ناچیزی و یا صادرات را در این کشورها افزایش دهند (جدول 2 (گل و گیاه ایران صادرات محصولات گل محمدی گل و گیاه ایران  نداریم نفوذ کرده وسهم کشور آسیای شـرقی واردکننـده گـلاب از در میان 8 ایران بیشترین سهم واردات گلاب را کشورهای افغانستان و تایوان ب ه خود اختصاص دادند ، افغانسـتان در طـی دوره مورد مطالعه به طـور مسـتمر از ایـران گـلاب وارد کـرد ه اسـت. علـل انحـراف معیـار و ضـریب تغییـرات میـزان صادرات کل به جز خاورمیانه.

این متن دومین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

زکات علم، نشر آن است. هر

وبلاگ می تواند پایگاهی برای نشر علم و دانش باشد. بهره برداری علمی از وبلاگ ها نقش بسزایی در تولید محتوای مفید فارسی در اینترنت خواهد داشت. انتشار جزوات و متون درسی، یافته های تحقیقی و مقالات علمی از جمله کاربردهای علمی قابل تصور برای ,بلاگ ها است.

همچنین

وبلاگ نویسی یکی از موثرترین شیوه های نوین اطلاع رسانی است و در جهان کم نیستند وبلاگ هایی که با رسانه های رسمی خبری رقابت می کنند. در بعد کسب و کار نیز، روز به روز بر تعداد شرکت هایی که اطلاع رسانی محصولات، خدمات و رویدادهای خود را از طریق

بلاگ انجام می دهند افزوده می شود.

این متن اولین مطلب آزمایشی من است که به زودی آن را حذف خواهم کرد.

مرد خردمند هنر پیشه را، عمر دو بایست در این روزگار، تا به یکی تجربه اندوختن، با دگری تجربه بردن به کار!

اگر همه ما تجربیات مفید خود را در اختیار دیگران قرار دهیم همه خواهند توانست با انتخاب ها و تصمیم های درست تر، استفاده بهتری از وقت و عمر خود داشته باشند.

همچنین گاهی هدف از نوشتن ترویج نظرات و دیدگاه های شخصی نویسنده یا ابراز احساسات و عواطف اوست. برخی هم انتشار نظرات خود را فرصتی برای نقد و ارزیابی آن می دانند. البته بدیهی است کسانی که دیدگاه های خود را در قالب هنر بیان می کنند، تاثیر بیشتری بر محیط پیرامون خود می گذارند.